Wat is de CBAM-heffing – en wat betekent deze nieuwe EU-regel voor de draadindustrie?

Vanaf 1 januari 2026 gaat de Europese Unie een nieuwe CO₂-heffing invoeren: het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM). Deze regeling, ook wel de CBAM-heffing, moet zorgen voor eerlijke concurrentie tussen Europese producenten en bedrijven buiten de EU.

Voor de draadindustrie – die veel werkt met staal en aluminium – heeft dit directe gevolgen. Niet alleen in administratieve zin, maar ook financieel. Wie materialen van buiten Europa importeert, krijgt te maken met stijgende kosten.

Waarom de CBAM-heffing er komt

Binnen de EU betalen producenten al jaren voor hun CO₂-uitstoot via het emissiehandelssysteem (EU ETS). Buiten de EU geldt dat niet altijd, waardoor producten van buiten Europa goedkoper kunnen zijn – puur omdat de milieukosten ontbreken.

Dat leidt tot oneerlijke concurrentie en tot zogeheten koolstoflekkage: bedrijven verplaatsen productie naar landen met minder strenge klimaatregels.

Om dat te voorkomen, heeft de Europese Commissie het Carbon Border Adjustment Mechanism ingevoerd: een CO₂-heffing op geïmporteerde goederen zoals staal, aluminium, cement, meststoffen, elektriciteit en waterstof.

Twee fasen: van rapportage naar heffing

De invoering van CBAM verloopt in twee fasen:

• Overgangsperiode (1 oktober 2023 – 31 december 2025)
  In deze fase moeten importeurs elk kwartaal rapporteren hoeveel CO₂ er is uitgestoten bij de productie van hun ingevoerde CBAM-goederen. Er hoeft nog geen heffing te worden betaald, maar de rapportage is verplicht.

• Definitieve invoering (vanaf 1 januari 2026)
  Vanaf dat moment moeten toegelaten CBAM-aangevers ook daadwerkelijk betalen. Zij kopen CBAM-certificaten – één certificaat per ton CO₂ – en leveren die jaarlijks in. De prijs van de certificaten hangt samen met de CO₂-prijs binnen het EU ETS.

Daarnaast geldt vanaf 2026 een nieuwe drempelwaarde van 50 ton CBAM-goederen per importeur per jaar. Blijf je daaronder, dan ben je vrijgesteld van de verplichtingen.

Om in 2026 te mogen importeren, moeten bedrijven vóór 1 september 2025 een CBAM-toelating aanvragen bij de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa). De verwerking duurt tot 120 dagen. Zonder toelating mag je geen CBAM-goederen invoeren – en kunnen zendingen aan de grens worden tegengehouden.

Wat betekent CBAM voor de draadindustrie?

De draadindustrie is sterk afhankelijk van staal en aluminium, en juist die materialen vallen onder CBAM. Dat betekent concreet:

• Importeurs van draad, staaldraad, halffabricaten of grondstoffen van buiten Europa gaan vanaf 2026 betalen voor de CO₂-uitstoot die bij de productie van die materialen is vrijgekomen.

• Deze heffing zorgt voor stijgende importkosten, zeker voor leveranciers uit landen waar weinig of geen CO₂-beprijzing geldt.

• Europese producenten, die al deelnemen aan het emissiehandelssysteem, krijgen daardoor een eerlijkere positie op de markt.

Voor bedrijven in de draadindustrie die afhankelijk zijn van invoer buiten de EU, betekent dit dat de totale kostprijs van grondstoffen en halffabricaten zal stijgen. Ook kan de beschikbaarheid van bepaalde materialen onder druk komen te staan, als importeurs besluiten hun inkoopstromen aan te passen.

Hoe bereid je je voor?

Voor de draadindustrie is CBAM geen ver-van-je-bed-show. De maatregel raakt direct aan inkoop, logistiek en prijsstelling. Enkele praktische stappen:

• Breng je importstromen in kaart.
  Weet je precies welke grondstoffen of halffabricaten van buiten de EU komen?

• Vraag emissiedata op bij leveranciers.
  Leveranciers moeten kunnen aantonen hoeveel CO₂ er is uitgestoten bij de productie.

• Dien tijdig een CBAM-toelatingsaanvraag in.
  Om vertraging te voorkomen, werd aangeraden om ruim voor 1 september 2025 de aanvraag in te dienen.

• Houd rekening met stijgende kosten.
  Vanaf 2026 betaal je als importeur de heffing zelf. Die kosten kunnen doorwerken in de eindprijs.

• Overweeg alternatieven binnen de EU.
  Europese leveranciers werken al binnen het ETS-systeem en zijn vaak beter voorbereid.

CBAM beloont wie duurzaam produceert

Het Carbon Border Adjustment Mechanism is niet alleen bedoeld om de Europese industrie te beschermen, maar ook om bedrijven wereldwijd te stimuleren hun productie te verduurzamen.

Wie in zijn productieproces al rekent met CO₂-kosten – of minder uitstoot – heeft straks een financieel voordeel. In die zin beloont CBAM de producent die duurzaam produceert, en worden prijsverschillen eerlijker berekend.

Meer weten over CBAM en de impact op uw draadproducten?

Metalwire volgt de CBAM-ontwikkelingen op de voet. Neem contact op voor meer informatie of advies over de praktische gevolgen voor uw importstromen en draadproducten.